کشف دروازه ۱۲ متری شهر پارسه

حاصل ۱۲ سال کاوش مشترک دانشگاه های شیراز و بلونیا

دکتر علیرضا عسکری چاوردی، استاد باستانشناسی دانشگاه شیراز و مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید می گوید: طی ۱۲ سال کاوش و بررسی دانشگاه‌های شیراز و بلونیای ایتالیا، به کشفیاتی برای بازسازی شهر باستانی پارسه ی تخت جمشید دست یافتیم و ویرانه‌های دروازه ۱۲ متری این شهر زیبا و باشکوه نیز کشف شد.

تخت جمشید، عظمت تاریخ ایران است و با توجه به اینکه در هنگامی که ایران در اوج شکوه و عظمت خود قرار داشته، در قلب تمدن پارس می درخشیده است، برای ما اهمیت تاریخی بسیاری دارد. در آن سال ها مرزهای ایران از سویی به دره سند و ایندوس و از سوی دیگر تا رود دانوب می‌رسیده، همه بخش‌های مهم آفریقا و عربستان در قلمرو حاکمیت ایران قرار داشته و پیوندهای خویشاوندی که در خاورمیانه می‌بینیم همه محصول دوره هخامنشی است و در حقیقت می توان گفت تخت جمشید محصول و میراث خاورمیانه است و در این میراث جهانی همه هنرهای این منطقه دیده می‌شود.

شیرازه هنرهای تمدن‌های پیش از هخامنشی ، در تخت جمشید به یکدیگر گره خورده و الگویی ساخته که تا امروز نیز در قلب سرزمین ایران ماندگار است.

در سویی از شیراز، شهر دو هزار ساله ی "انشان" کشف شده، در سویی تخت جمشید، در جنوب غرب بیشاپور کازرون، در فیروزآباد شهر گور پایتخت ساسانیان و در جنوب شرق نیز دارابگرد قرار دارد که همه نشان می‌دهند، شیراز محصول همه این تمدن ها است.

او می گوید: در بخش تاریخ و باستان شناسی دانشگاه شیراز تلاش کردیم پروژه‌های مطالعاتی را با همین رویکرد محور تخت جمشید به شوش انجام دهیم، محوری که اهمیت بالایی دارد و در همه الواحی که در تخت جمشید به دست آمده نیز به ۳۶ شهر در این مسیر اشاره شده است. در الواحی که اخیرا نیز همراه با رییس جمهور از دانشگاه شیکاگو به موزه ملی کشور بازگشت، به این شهرهای باستانیِ محور تخت جمشید تا شوش اشاره شده است.

کشف دروازه ۱۲ متری شهر پارسه

حاصل ۱۲ سال کاوش مشترک دانشگاه شیراز و بلونیا

شهر پارسه یک شهر بزرگ پیرامون تختگاه امروزی تخت جمشید است که این شهر دارای برج و بارو بوده و در همه الواح کشف شده از تخت جمشید نیز از آن به عنوان شهر نام برده شده است. اما این شهر، پردیس و به شکل یک باغشهر بزرگ بوده است و شاید شیراز میراث شهر باستانی پارسه است که چنین الگوهای شهری در دل آن نیز تداوم یافته است.

در پروژه باستان‌شناسی مشترک ایران و ایتالیا، ویرانه های شهر پارسه که امروز در این اراضی کشاورزی می‌شود را شناسایی کردیم و در جایی خیلی مهم که برای ما قابل پیش بینی نبود دروازه شهر شناسایی شد. کشف دروازه شهر پارسه، کشف بسیار مهمی است.

در سراسر شهر پارسه، دانشجویان دوره کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه‌های شیراز و بلونیا به صورت مشترک با سرپرستی من و پروفسور پی یر فرانچسکو کالیاری همکاری کردند تا موفق شوند پلان این شهر باستانی را بازسازی کنند. در این مسیر همه زمین ها، اسکن ژئوفیزیک شده و هرجا که از این آنومالی های ژئوفیزیک مشاهده شد مورد کاوش قرار گرفت.

اکنون می‌دانیم که پارسه باغشهری بوده که از سیستم های آبیاری و ویلاها و باغ ها برخوردار بوده است؛ نه تنها تختگاه تخت جمشید بلکه مجموعه شهر پارسه الگوی شهری پردیس را داشته است.

در این کاوش‌ها، حجم گسترده‌ای از اطلاعات اشیای تاریخی به دست آمد و در جایی که فکر نمی‌کردیم اشیا و نشانه‌هایی کشف شد که نشان می‌دهد کارگاه ساخت هر چه که برای بنای تختگاه تخت جمشید لازم بوده در شهر پارسه وجود داشته است.

او در باره ی دروازه ی شهر پارسه می گوید: درست است که امروز ما ویرانه‌های آن را به دست آورده‌ایم اما با بازسازی پلان آن، می‌دانیم که دروازه شهر پارسه در حدود ۳۰ در ۴۰ متر ابعاد و ۱۲ متر ارتفاع داشته است و بنایی مزین و رنگین بوده است.

در کاوش‌های ۱۲ سال اخیر شهر پارسه متوجه تعداد زیادی محوطه باستانی شامل ساختمان‌های دوره هخامنشی شدیم؛ به همین دلیل است که همواره بر حریم درجه یک تخت جمشید و ضرورت حفاظت از آن تاکید کرده‌ایم.

به نقل از ایرنا